Mielerze

Stalowych retort nikomu chyba przedstawiać nie trzeba, nie wszyscy jednak wiedzą, że zanim te wielkie piece znalazły się na wypałach, węgiel drzewny wypalano w mielerzach. Stosy drewna układano w kształcie kopców które następnie okrywano ziemią. Analogicznie jak w przypadku retort, węgiel powstawał w wyniku spalania drewna przy kontrolowanym, niewielkim dopływie powietrza gdzie zachodził proces suchej destylacji. Budowę mielerza rozpoczynano od postawienia „duszy”, czyli słupka obok którego stawiano trzy żerdzie związane u góry. Duszę obkładano suchymi gałązkami a dookoła układano drewno właściwe tak, by całość tworzyła kopułę. Następnie układano tzw. „oponę”, powłokę z darni i mchu a całość przysypywano ziemią lub gliną by jeszcze bardziej uszczelnić konstrukcję, zostawiając tylko kilka otworów by ogień mógł rozpocząć proces spalania. Po podpaleniu mielerza węglarze musieli czuwać dzień i noc odpowiednio regulując dostęp powietrza poprzez zasypywanie lub przebijanie otworów w „oponie”. Mielerz pracował kilka dni lub nawet tygodni w zależności od rodzaju wykorzystanego drewna i jego ilości. Miejsce po wypaleniu nazywano „mielerzyskiem”. Coraz trudniej spotkać w lasach retorty, znalezienie pozostałości po mielerzu jest już niemożliwe, dlatego jako Ekomuzeum Węgla Drzewnego postanowiliśmy także to wspomnienie z przeszłości ponownie przywołać do współczesnych czasów. W ostatni weekend czerwca na otwarcie Święta Dymu podpalony został wcześniej przygotowany mielerz a „mielerzysko” wciąż można jeszcze u nas zobaczyć. Obok natomiast został ułożony mielerz pokazowy prezentujący poszczególne warstwy.